PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ NR 2 W PŁOCKU GIMNAZJUM NR 10 Funkcja wychowawcza szkoły urasta dziś do priorytetowej we współczesnej zreformowanej placówce oświatowej. O ile wiedzę możemy uzupełniać przez całe życie, o tyle zaniedbania wychowawcze w jakimkolwiek wieku są niemal nie do odrobienia. Program wychowawczy został opracowany w oparciu o Preambułę do Ustawy o Systemie Oświaty, która brzmi: Nauczanie i wychowanie za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności. Ponadto podstawą opracowania, programu wychowawczego były następujące akty prawne: 1. Konstytucja RP (art. 48, 53, 54, 70, 72). 2. Ustawa o systemie oświaty (szczególnie jej preambuła). 3. Karta Nauczyciela (szczególnie art. 6). 4. Program polityki prorodzinnej państwa przyjęty 17.11.1998. przez Komitet Społeczny RM (rozdział V). 5. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla sześcioletnich szkół podstawowych i gimnazjów (Dz. U. Nr 14/99). 6. Konkordat między Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską. 7. Konwencja o Prawach Dziecka. 8. Europejska Karta Praw Człowieka. 9. Statut szkoły. Nadrzędnym celem jest ukształtowanie - sylwetki absolwenta gimnazjum (samodzielnego i odpowiedzialnego), który: 1. Umie dokonywać odpowiedzialnych wyborów. 1.1. Umie podejmować decyzje. 1.2. Zna skutki swoich decyzji. 1.3. Zna współczesne zagrożenia zdrowia człowieka i umie się im przeciwstawić: używki, dopalacze, internet, pedofilia. 1.4. Wie, dlaczego podejmuje działania. 1
1.5. Jest w stanie ponieść konsekwencje swojego działania. 1.6. Umie obiektywnie ocenić swoje możliwości. 1.7. Wie, na czym polega zdrowy tryb życia. 1.8. Zna swoje mocne i słabe strony. 1.9. Nazywa, analizuje i wyraża swoje uczucia. 1.10. Wpływa na swój rozwój osobowy samowychowanie. 1.11. Posiada umiejętność autoprezentacji 2. Współtworzy grupę społeczną. 2.1. W swoim postępowaniu kieruje się szacunkiem w relacjach z innymi, szanuje i dostrzega ich wysiłek i pracę. 2.2. Stara się być odpowiedzialnym za siebie i za innych. 2.3. Jest wrażliwy na cierpienie, ból i krzywdę. 2.4. Cieszy się z sukcesów swoich i drugiego człowieka. 3. Zna wartość rodziny i swoje w niej miejsce. 4. Dostrzega urodę świata i potrafi w sposób odpowiedzialny korzystać z zasobów środowiska naturalnego. 5. Zna i szanuje polskie dziedzictwo kulturowe, jest otwarty na europejskie i światowe wartości kultury. 6. Zna zasady dobrego wychowania i stosuje je w szkole i poza nią. ZADANIA GIMNAZJUM 1. Poznawanie siebie (słabych i mocnych stron), własnej indywidualności i określenie roli w grupie, integrowanie klasy i społeczności szkolnej. 2. Poznawanie zasad obowiązujących w relacjach międzyludzkich, rozwijanie wrażliwości na problemy innych ludzi. 3. Zapoznanie z procesem podejmowania decyzji i przewidywanie ich skutków. 4. Prowadzenie profilaktyki społecznej. 5. Prowadzenie orientacji zawodowej. 6. Przygotowanie młodzieży do odpowiedzialnego rodzicielstwa. 7. Stwarzanie warunków do poznania przyrody oraz do odpowiedzialnego korzystania z zasobów środowiska naturalnego. 8. Zapewnienie bezpieczeństwa pracy i odpoczynku młodzieży. 2
9. Wprowadzenie w świat tradycji regionu, kraju, Europy i świata; ugruntowanie poczucia tożsamości narodowej, poszanowanie dla dokonań własnego regionu, ojczyzny, Europy i świata. ZADANIA NAUCZYCIELA, WYCHOWAWCY 1. Odpowiedzialność wszystkich pracowników szkoły za ukształtowanie sylwetki absolwenta naszej szkoły. 2. Prowadzenie godzin do dyspozycji wychowawcy klasy wg ustalonej tematyki, zgodnej z ogólnymi zdaniami wychowawczymi szkoły. 3. Diagnozowanie potrzeb i trudności uczniów oraz procesów interpersonalnych zachodzących w klasie. 4. Diagnozowanie sytuacji rodzinnej uczniów. 5. Integrowanie klasy i dbanie o utrzymywanie w niej dobrej atmosfery. 6. Udzielanie uczniom wsparcia psychicznego w sytuacjach kryzysów osobistych, rodzinnych lub szkolnych. 7. Obserwowanie, notowanie i ocenianie zachowań uczniów. 8. Organizowanie sytuacji wychowawczych (imprezy klasowe, wycieczki, wspólne wyjścia do kina, teatru itp.) stwarzających możliwość integrowania klasy, kształtowania kultury osobistej uczniów, wdrażanie do współdziałania, poszerzania zainteresowań itp. 9. Organizowanie (w miarę możliwości) różnych form pomocy dla uczniów, np. pomocy koleżeńskiej w nauce, pomocy materialnej. 10. Utrzymywanie współpracy z rodzicami uczniów i wspieranie ich w wychowywaniu dzieci. 11. W szczególnych sytuacjach pełnienie roli mediatora pomiędzy uczniem a rodzicami, uczniem a nauczycielem. 12. Nauczyciel na każdej lekcji powinien własną postawą i poprzez stwarzanie konstruktywnych sytuacji wychowawczych: 12.1. Uczyć systematyczności, dokładności, punktualności, tolerancji, przestrzegania obowiązujących norm, pracowitości itp. 12.2. Podnosić poczucie własnej wartości uczniów i dążyć do wypracowania przez nich samokrytycyzmu. 12.3. Uczyć poprawnej komunikacji i współpracy w grupie. 12.4. Zapoznawać z zasadami kultury życia codziennego. 12.5. Uczyć troski o własne zdrowie i bezpieczeństwo. 12.6. Promować i prowadzić zdrowy tryb życia. 12.7. Dbać o poprawne wyrażanie się uczniów. 13. Zadaniem każdego nauczyciela jest wykorzystywanie treści przedmiotowych do ukazywania: 3
13.1. Wartości ogólnoludzkich, które mogą stać się drogowskazem w życiu człowieka. 13.2. Przykładowych postaw bohaterów literackich, historycznych i współczesnych wobec ludzi, sytuacji, problemów, idei. 13.3. Procesu podejmowania decyzji i ich skutków. 13.4. Rozwiązywania trudnych sytuacji życiowych i dokonywania wyborów. 13.5. Tradycji rodzinnych, regionalnych, narodowych i ich znaczenia dla tożsamości człowieka. 13.6. Wartości rodziny w życiu człowieka. 13.7. Piękna przyrody, jej użyteczności i sposobów ochrony przed zgubnymi wpływami cywilizacji. 13.8. Osiągnięć człowieka, będących skutkiem jego pracy i zaangażowania. 13.9. Znaczenia norm moralnych w życiu człowieka. 13.10. Zagrożeń dla człowieka ze strony przyrody i cywilizacji oraz sposobów ich uniknięcia. 14. Aktywne i natychmiastowe rozwiązywanie problemów ucznia. 15. Pomocy uczniom mającym trudności w nauce. 16. Indywidualna praca z uczniami mającymi opinię poradni pedagogiczno psychologicznej i realizacja zaleceń specjalistów. Istotnym elementem pracy wychowawczej jest realizacja godzin do dyspozycji wychowawcy klasy, a jej tematyka powinna uwzględniać podane niżej problemy i zagadnienia: 1. Integracja klasy. 2. Samopoznanie i poznanie się wzajemne uczniów. 3. Rozpoznawanie, nazywanie i wyrażanie uczuć. 4. Podnoszenie poczucia własnej wartości. 5. Rozwiązywanie konfliktów. 6. Podejmowanie decyzji. 7. Nawiązywanie kontaktów. 8. Asertywność. 9. Odmawianie. 10. Profilaktyka uzależnień używki, dopalacze. 11. Wartości, którymi można i należy kierować się w życiu. 12. Kultura życia codziennego. 13. Dokonywanie samooceny. 14. Przemoc przyczyny i skutki. 15. Rola zainteresowań w życiu człowieka. 16. Znaczenie tradycji. 4
17. Rola człowieka w życiu i środowisku. 18. Sport i jego rola w życiu człowieka. 19. Sukcesy sportowe szkoły, miasta, kraju. 20. Zasada fair play. 21. Sposoby radzenia sobie ze stresem. 22. Życie kulturalne w Płocku, Płock moje miasto. 23. Dlaczego czcimy rocznice narodowe? 24. Gry komputerowe, internet, ich wpływ na psychikę, niebezpieczeństwa, które grożą młodemu człowiekowi podczas zawierania znajomości w sieci. 25. Zdrowy styl życia. 26. Przemoc w rodzinie, w grupie rówieśniczej, w szkole i na ulicy. 27. Jaka powinna być szczęśliwa rodzina? Współpraca z rodzicami Ważnym elementem programu wychowawczego naszej szkoły jest współpraca z rodzicami. Zgodnie z Konstytucją RP rodzice są głównymi wychowawcami dzieci, a szkoła winna wspierać rodzinę w procesie wychowawczym, kultywowaniu uniwersalnych wartości i pielęgnowaniu tradycji. Najważniejsze zasady współpracy z rodzicami to: 1. Przepływ informacji o uczniach pomiędzy rodzicami i nauczycielami. 2. Poradnictwo dla rodziców. 3. Udzielanie rodzicom wsparcia w trudnych sytuacjach. 4. Kierowanie do ekspertów (psychologów, pedagogów, logopedów itp.). Oto przykłady współpracy z rodzicami w naszej szkole: 1. Wychowawcy i nauczyciele przedmiotów informują o postępach w nauce i zachowaniu dzieci na wywiadówkach. W pierwszą środę miesiąca w godzinach 17 18 organizowane są spotkania indywidualne z rodzicami. 2. Na początku każdego roku szkolnego wychowawcy klas i nauczyciele przedmiotów zapoznają rodziców na zebraniach: a) ze szkolnym programem wychowawczym, b) z planem pracy wychowawcy klasy, c) z wewnątrzszkolnym systemem oceniania, d) z przedmiotowymi systemami oceniania, e) z programem profilaktycznym szkoły, f) z kryteriami oceniania z poszczególnych przedmiotów, 5
g) z regulaminem szkolnym. 3. Rodzice uczniów klas pierwszych są zapoznawani ze statutem szkoły. 4. Wychowawcy klas są zobowiązani do przekazania informacji o instytucjach wspierających dziecko i rodzinę ( np. Centrum Pomocy Rodzinie, Poradnia Pedagogiczno Psychologiczna, telefon zaufania i inne). 5. Badanie opinii rodziców ( w formie ankiet lub wyrażania opinii na zebraniach klasowych), prowadzone w zależności od potrzeb, dotyczy: a) oczekiwań rodziców wobec szkoły, b) skuteczności realizowania zadań wychowawczych i edukacyjnych, c) programu wychowawczego szkoły, d) wewnątrzszkolnego systemu oceniania, e) przedmiotowych systemów oceniania. 6. Rodzice wiedzą, że ich dzieci są objęte świadczeniami profilaktycznej opieki zdrowotnej. W związku z tym zgodnie z obowiązującymi standardami, pielęgniarka i higienistka szkolna rozpoznaje problemy zdrowotne i społeczne uczniów i wynikające z nich potrzeby zdrowotne, w tym w zakresie higieny osobistej. Pielęgniarka szkolna jest zobowiązana do przestrzegania prawa ucznia do informacji, prywatności, intymności i poszanowania godności osobistej oraz zachowania tajemnicy zgodnie z prawami pacjenta. 7. Na początku każdego roku szkolnego rodzice wyrażają na piśmie zgodę na kontrolę stanu czystości dzieci przez pielęgniarkę szkolną, która jest zobowiązana do przestrzegania prawa ucznia do informacji, prywatności, intymności i poszanowania godności osobistej oraz zachowania tajemnicy zgodnie z prawami pacjenta (w sytuacjach wskazujących na zagrożenia zdrowotne). 8. Rodzice w pracy opiekuńczej i wychowawczej uzyskują wsparcie poprzez: a) krótkie prelekcje wychowawcy lub pedagoga na zebraniach z rodzicami, dotyczące problemów rozwoju dzieci i młodzieży oraz metod postępowania w różnych sytuacjach wychowawczych, b) udzielanie pomocy dzieciom w rozwiązywaniu indywidualnych problemów wychowawczych lub rodzinnych, na życzenie rodziców, przez pedagoga, wychowawcę klasy, c) wskazywanie potrzeby skierowania dzieci ( w poszczególnych przypadkach) na badania lub konsultacje do poradni pedagogiczno psychologicznych, d) udzielanie pomocy rodzinom potrzebującym pomocy (ubogim, niewydolnym wychowawczo, patologicznym). 9. Zapraszanie rodziców do wspólnych działań na rzecz uczniów i szkoły: 6
a) udział w imprezach klasowych i szkolnych, b) współorganizowanie wycieczek, c) udział w realizowaniu programów wychowawczych (klasy i szkoły). Zasady wykorzystania zapisów z monitoringu dla realizacji misji wychowawczej szkoły 1. Wykorzystanie wybranych materiałów monitoringu wizyjnego do prezentowania przykładów dobrej i złej praktyki zachowania uczniów, przy czym: a) materiały, o których mowa powyżej, muszą zostać poddane zabiegom technicznym, tak, aby osoby w nich pojawiające się były anonimowe. b) W przypadku uzyskania pisemnej zgody rodziców (prawnych opiekunów) ucznia lub innych osób pojawiających się w/w materiałach zapisy lit. a) nie muszą być stosowane. 2. Szkoła ze względów wychowawczych, NIE wykorzystuje kamer monitoringu do celów innych niż zapewnienie bezpieczeństwa uczniom. Ewaluacja szkolnego programu wychowawczego Kolejna ewaluacja szkolnego programu wychowawczego powinna nastąpić po trzech latach jego realizacji, tj. w 2016 roku Program wychowawczy uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną uchwałą nr 1 2012/2013 z dnia 16.10.2012r. 7